انسان‌ها پس از این‌که وارد مسیر جدی زندگی می‌شوند، باید تصمیم‌های مهم بگیرند، بابت انتخاب‌های خود پاسخگو باشند و عواقب آن را بپذیرند. بخش مهمی از این تصمیم‌ها به امور مالی مربوط می‌شوند که تأثیر زیادی در آیندۀ افراد و اعضای خانواده‌شان دارد. تمرینِ گرفتن تصمیم‌های مهم در موقعیت‌های غیر واقعی، به درک و پردازش بهتر شرایط و تصمیم‌گیری واقع‌بینانه‌تر و درست‌تر در موقعیت‌های واقعی منجر می‌شود. این تمرین برای بچه‌ها مهم‌تر و البته مفیدتر است.
یکی از چیزهایی که این امکان را به بچه‌ها می‌دهد، بازی است؛ بازی‌ای که به کودک امکان تصمیم‌گیری بدهد و بنابر انتخاب‌ها، فرازونشیب‌های متفاوتی را پیش پایش بگذارد، کمک زیادی به شکل‌گیری ذهنیت کودک از زندگی بزرگسالی می‌کند و الگوهای صحیح را به او می‌شناساند. بازی‌های مالی بخشی از این آموزش را عهده‌دار هستند.
نسخه اولیه بازی زندگی
بازی‌های مالی مختلفی در دنیا وجود دارد که سابقۀ طراحی‌شان به قرن نوزدهم می‌رسد. در سال 1860 نقاشی به‌نام میلتون بردلی، پرتره‌ای از رئیس‌جمهور آمریکا، آبراهام لینکلن، کشید. نقاشی او در نسخه‌های متعددی به‌فروش رفت و او به موفقیت زیادی دست یافت. میلتون این پرتره را زمانی کشیده بود که آبراهام لینکلن هنوز ریش نگذاشته بود؛ زمانی که لینکلن تصمیم گرفت ریش‌هایش را بلند کند، فروش نقاشی او هم به‌تدریج کم شد؛ اما میلتون یک ایدۀ نو داشت که بعد از کساد شدن بازارش سراغ آن رفت: یک بازی رومیزی. او سرمایۀ اندکی را که برایش باقی مانده بود، خرج طراحی و چاپ «بازی زندگی شطرنجی» کرد؛ نسخۀ اولیۀ بازی زندگی (Game of life). این بازی محبوبیت زیادی پیدا کرد و پس از یک سال، چهل‌وپنج هزار نسخه از آن فروخته شد.
بازی زندگی اولیه شبیه به نوعی شطرنج اصلاح‌شده بود. هدف بازی این بود که مهره‌ها در خانه‌های خوب فرود بیایند و صد امتیاز کسب کنند. بازیکن با رسیدن به خانۀ برزگسالی که در مقابل کودکی، جایی که بازی شروع می‌شد، قرار داشت، پنجاه امتیاز به‌دست می آورد. در این بازی، به جای تاس، از یک مکعب استفاده می‌شد که به آن تی‌توتوم می‌گفتند. هدف از طراحی این بازی آموزش زندگی به کودکان بود؛ این‌که چگونه تصمیم بگیرند و پیشرفت کنند.
صد سال بعد، در جشن صدسالگی طراحی بازی زندگی، شرکت میلتون بردلی نسخۀ جدیدی از بازی را طراحی و عرضه کرد که با الزامات دنیای مدرن قرن بیست متناسب شده بود. برخلاف بازی‌هایی که تا آن زمان وجود داشت، بازی زندگی جدید سه‌بعدی بود و پایانِ داستان‌های شادتری داشت.
گیم‌پلی بازی زندگی
بازی زندگی بر اساس مسیری که انسان‌ها در طول زندگی طی می‌کنند، طراحی شده است. از رفتن به دانشگاه تا انتخاب شغل، تشکیل خانواده، فرزنددار شدن و بازنشستگی. روی نقطۀ شروع بازی در صفحه، اتومبیل‌های پلاستیکی کوچکی قرار می‌گیرند که شش سوراخ دارند و درون هرکدام با ازدواج و فرزنددار شدن بازیکن، یک آدمک قرار داده می‌شود. اتومبیل‌های پلاستیکی روی صفحه باید از میان رشته‌کوه‌ها، ساختمان‌ها و دیگر عوارض زمین عبور کنند تا به نقطۀ پایان برسند. بازی خانه‌های مختلفی دارد که با قرار گرفتن روی هر کدام، بازیکن می‌تواند کارهای مختلفی کند. با رفتن روی خانۀ کنش، باید از میان کارت‌های کنش یکی را انتخاب کند و منتظر اتفاق هیجان‌انگیز و غیر منتظره‌ای باشد، با رفتن روی خانۀ Home، می‌تواند خانه بخرد، بفروشد یا هیچ‌کاری نکند، اگر خوش‌شانس باشد و روی خانۀ پرداخت متوقف شود، حقوق می‌گیرد و... . نسخۀ جدید تی‌توتوم ندارد و بازیکن برای حرکت کردن روی صفحۀ بازی باید یک گردونه را که در مرکز صفحه قرار دارد، بچرخاند.
بازی زندگی را کودکان از هشت‌سالگی می‌توانند انجام دهند. تعداد بازیکن‌هایش بین دو تا شش نفر است و یک دور آن حدوداً شصت دقیقه طول می‌کشد.
در پایان بازی، وقتی که آدمک‌های پلاستیکی به مرحلۀ آخر زندگی مالی‌شان، یعنی بازنشستگی می‌رسند، بدهی‌ها و پرداخت‌ها انجام می‌شود و مقدار پول هر بازیکن محاسبه می شود. بازیکنی که از همه بیشتر پس‌انداز کرده باشد یا در بدترین حالت، از همه کمتر بدهکار شده باشد، برنده است.
خوبی این بازی این است که والدین می‌توانند آن را با فرزندانشان انجام دهند و در کنار فراهم آوردن یک تفریح خانوادگی، باهم درس‌های مفیدی دربارۀ قدرت فکر، ریسک‌پذیری، سرمایه‌گذاری و...، برای زندگی بیاموزند.
نسخۀ مدرن بازی زندگی به بیست زبان مختلف در دنیا تولید می‌شود و پنجاه میلیون نسخه از آن فروخته شده است. بازی زندگی در ایران هم وجود دارد و در سال‌های اخیر نسخه‌های نرم‌افزاری آن هم طراحی شده که می‌توانید روی موبایلتان آن را داشته باشید. از بازی زندگی لذت ببرید و به این فکر کنید که این بازی صدوپنجاه‌ونه ساله می‌توانست هرگز وجود نداشته باشد؛ اگر لینکلن ریش‌هایش را بلند نمی‌کرد.
