تعیین کردن اهداف مالی یک راه معمول برای رسیدن به موفقیت مالی است. در هر زمانی می‌توانید اهداف مالی جدیدی را برای خود تعیین کنید: برای سال جدید، ماه جدید، هفته جدید یا حتی روز جدید. تنها لازم است شوق لازم برای رسیدن به اهدافی را که تعیین کرده‌اید، داشته باشید. در این مطلب ابتدا با جزئیات بیشتری اهداف مالی را توضیح می‌دهیم و می‌گوییم چرا به آن‌ها نیاز دارید؛ سپس درباره اینکه چگونه اهداف مالی‌تان را تعیین کنید و به آن‌ها برسید، صحبت می‌کنیم.
اهداف مالی چیست؟
اهداف مالی هدف‌هایی هستند که شما را تشویق می‌کنند رو به جلو حرکت کنید. بعضی از اهدافی که با پول می‌توان به آن‌ها رسید نیز، هدف مالی هستند. این اهداف می‌توانند مانند درآمد بیشتر در هفته، کوتاه‌مدت باشند یا مانند پس‌انداز کردن پول برای خرید خانه، جزء اهداف بلندمدت محسوب شوند. این اهداف می‌توانند بزرگ یا کوچک و بخشی از زندگی روزمره یا برنامه بلندمدت شما باشند که باید به آن‌ها برسید.
اهداف مالی کاملاً مختص شما و مناسب وضعیت شما هستند. اگرچه ممکن است کلیت یک هدف بین افراد یکسان باشد؛ اما روشی که هر فرد برای رسیدن به هدف خود انتخاب می‌کند، متفاوت است. برای موفقیت لازم است اهداف مالی خود را به عنوان عامل محرک انگیزه در نظر گرفته و برای رسیدن به آن‌ها تلاش کنید. خوب است کسی را داشته باشید که به‌عنوان مثال به شما بگوید بهتر است از شر پرداخت اقساط راحت شوید؛ اما شما نیز باید برای این کار یک عامل محرک خوب پیدا کنید. در غیر این صورت، احتمال به سرانجام رسیدن این کار خیلی کم خواهد بود. همیشه یادتان باشد وقتی به اهداف مالی خود فکر می‌کنید بدانید چه چیزی را می‌خواهید به‌دست آورید.
چرا به اهداف مالی نیاز داریم؟
تعیین اهداف مالی راهی است برای رسیدن به آینده‌ای که می‌خواهید. رؤیاها و آرزوها تنها زمانی به حقیقت می‌پیوندند که شما توانایی و ظرفیت مالی رسیدن به آن‌ها را داشته باشید. داشتن این ظرفیت به معنای تعیین یک نقشه راه برای رسیدن به این اهداف است و همین موضوع نشان‌دهنده اهمیت این اهداف است.
اهداف درست به شما کمک می‌کنند همیشه حساب همه‌چیز را در راه رسیدن به آرزوهای بزرگ خود داشته باشید. اگر هدفی ندارید نمی‌دانید باید چه‌چیزی را دنبال کنید. داشتن حساب کارها به شما کمک می‌کند ببینید چقدر به اهداف خود نزدیک شده‌اید یا چقدر با آن‌ها فاصله دارید. همچنین نشان می‌دهد باید چه کارهای دیگری انجام دهید تا همه‌چیز درست پیش برود.
رسیدن به اهداف شما را مشتاق خواهد کرد سراغ اهداف بزرگتر و بهتر بروید. هیچ چیزی بهتر از این نیست که به هدفی برسید و مشتاق‌تر شوید تا به هدف بعدی برسید. دقیقاً مانند این است که روی آتش در حال خاموش شدن بنزین بریزید.
رسیدن به اهداف کوچک‌تر، به شما انگیزۀ پایداری در مسیر رسیدن به هدف نهایی را می‌دهد.
چگونه اهداف مالی‌مان را تعیین کنیم؟
تا اینجا فهمیدید اهداف مالی چه هستند و چرا به آن‌ها نیاز دارید. اما چگونه باید آن‌ها را تعیین کرد؟ از کجا باید شروع کنید؟
اولین قدم این است که بدانید در چه وضعیتی قرار دارید و کجا هستید. شاید کمی احساس ناراحتی کنید و مجبور شوید دیگر میزان درآمد، مخارج، قرض‌ها و دارایی‌هایتان را مخفی نکنید؛ ولی لازم است نگاهی جامع به وضعیت مالی خود بیندازید تا ببینید دقیقاً کجا هستید. در قدم بعدی ببینید به‌دنبال چه هستید. فکر کنید در زندگی خود چه‌چیزی را می‌خواهید؟ اصلاً چگونه می‌خواهید زندگی کنید؟ این اهداف چه تأثیری بر وضعیت مالی شما خواهند داشت؟
با اهداف بزرگتر شروع کنید و همیشه این جمله را پیش خودتان تکرار کنید: من این را نیاز دارم و باید برایش تلاش کنم. به‌عنوان مثال اگر هدف شما جمع کردن مبلغ ۴۰ میلیون تومان برای خرید خانه است، جمله‌ای که باید با خودتان تکرار کنید چنین خواهد بود:
«من می‌خواهم برای خرید خانه ۴۰ میلیون تومان پس‌انداز کنم. برای به دست آوردن این هدف باید اول قرض‌هایم را پرداخت کنم. برای این هدف لازم است ابتدا ببینم کدام قسمت باید زودتر از همه پرداخت شود و سپس آن را بپردازم. برای به دست آوردن این اهداف نیز باید روی بودجه‌بندی خود کار کنم.» پس هدف اول تنظیم دوباره بودجه‌بندی است که می‌توانید همین الان آن را انجام داده و شروع به کسب موفقیت‌های مد نظر خود کنید.
توصیه‌هایی برای تدوین اهداف مالی سودمند
چیزی به‌عنوان هدف خوب یا هدف بد مالی وجود ندارد؛ اما اهداف مالی می‌توانند مؤثر و بی‌تأثیر باشند. پس باید در تعیین آن‌ها با دقت عمل کرد. اهداف بی‌تأثیر مانند آرزوها هستند. ممکن است هیچوقت به واقعیت نپیوندند و فقط همچون حرفی ساده و بی‌پشتوانه تلقی شوند؛ مثلاً فقط بگوییم من می‌خواهم یک خانه بخرم. یا اینکه اهدافی هستند که اصلاً رسیدن یا نرسیدن به آن تحت کنترل شما نیست؛ مانند اینکه بگویید می‌خواهید برنده قرعه‌کشی شوید! شاید با خودتان بگویید پس چگونه هدفی مؤثر انتخاب کنم؟
شفاف‌سازی کنید
اگر می‌خواهید به اهداف مالی خود برسید، باید دقیقاً بدانید چه‌چیزی را می‌خواهید و چگونه باید برای رسیدن به آن تلاش کنید. صرف گفتن اینکه می‌خواهید برای خرید خانه پس‌انداز کنید کافی نیست.
چقدر می‌خواهید پس‌انداز کنید؟ چه خانه‌ای می‌خواهید بخرید؟ آیا آن خانه را بدون وام می‌خرید یا اینکه از اقساط استفاده خواهید کرد؟ آیا خانه نوساخت است یا اینکه قدیمی بوده و خرج‌های دیگری غیر از قیمت اصلی خانه دارد؟ هرچه جزئیات بیشتری را برای هدف خود برشمارید، بهتر به هدف خود خواهید رسید.
برای خود ضرب‌الاجل تعیین کنید
می‌خواهید برای خرید خانه ۴۰ میلیون تومان پس‌انداز کنید؛ بسیار عالی! اما تا کی؟ همه اهداف موثر زمان دارند. زمان عاملی است که هدف شما را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند.
اگر سالیانه ۵۰ میلیون تومان درآمد دارید، پس در عمل ۵۰ میلیون پول در جیب داشته و نیاز به پس‌انداز ۴۰ میلیون از آن دارید که در عمل ممکن نیست. پس تعیین یک بازه زمانی ۱۲ ماهه برای هدف جوابگو نخواهد بود.
به خود یک بازه زمانی واقعی بدهید. برای اهداف بزرگتر نقاط استراحت با فاصله کم در نظر بگیرید. برای روشن شدن این موضوع به این مثال دقت کنید: برای نقطه استراحت اول خود در ۱۲ ماه ۵ میلیون پس‌انداز کنید.
اهداف بزرگتر را به چندین هدف کوچک‌تر تقسیم کنید
تا اینجا هدفتان را جمع کردن ۴۰ میلیون برای خرید خانه قرار داده‌اید و برای آن یک ضرب‌الاجل نیز تعیین کردید؛ اما هنوز قدم‌های زیادی تا رسیدن به هدف باقی‌مانده است؛ پس بهتر است این هدف را به هدف‌هایی کوچک‌تر تقسیم کنید.
از جمله «من به این پول نیاز دارم پس باید برایش تلاش کنم» زمانی استفاده کنید که توانسته‌اید نقطه امنی برای خود پیدا کنید و سپس هدف‌های کوچک‌تر را تعیین کنید. به‌عنوان مثال یکی از این اهداف کوچک این است که اول قرض‌هایتان را پرداخت کنید. برای انجام این کار نیاز دارید بودجه‌بندیتان را از نو تنظیم کنید، درآمد بیشتری داشته باشید، یک حقوق دوم برای خود دست‌وپا کنید، با بانک برای تخفیف و پیشنهادهای دیگر صحبت کنید و در آخر تمام خرج‌های غیرضروری را کاملاً حذف کنید.
هرکدام از این هدف‌های کوچک خیلی راحت‌تر از هدف بزرگتر به دست می‌آیند. با رسیدن به این هدف‌ها، هدف بزرگتر خیلی راحت‌تر به دست می‌آید.
اهداف بی‌تأثیر مانند آرزوها هستند. ممکن است هیچوقت به واقعیت نپیوندند و فقط همچون حرفی ساده و بی‌پشتوانه تلقی شوند.
اهداف کوچک‌تر بیشتری داشته باشید
اگر تعداد اهداف بزرگ شما بیشتر از اهداف کوچک باشد، به این معنی است که هدف‌های کوچک کافی تعیین نکرده‌اید. اهداف کوچک راحت‌تر به‌دست می‌آیند و شما را به ادامۀ راه تشویق می‌کنند. همین که حس کنید به اهداف خود می‌رسید و قدم‌به‌قدم به هدف اصلی و بزرگ نزدیک می‌شوید، امیدی به شما می‌دهد که برای حرکت رو به جلو تشویق می‌شوید.
ناامید شدن و دست کشیدن از یک هدف بزرگ راحت است؛ پس با داشتن اهداف کوچک و رسیدن به آن‌ها حس پیروزی را به خود هدیه دهید. اینگونه ناخودآگاه به حرکت برای محقق کردن اهداف بزرگتر تشویق می‌شوید.
تا اینجا دانستید اهداف مالی چه هستند، چه نیازی به آن‌ها دارید و چگونه باید آن‌ها را تعیین کنید. در مطلب بعدی با اینکه چگونه به این اهداف برسید آشنا می‌شوید.
